có những điều không nói ra, chỉ ghi lại...
pn

Chủ Nhật, tháng 12 03, 2023

Tử Thần




• Nguyên tác: Partida
• Nhạc & lời: Ney Fernandes
• Lời Việt: Ngu Yên
• Trình bày: Nguyễn Thảo
• Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
• Ghi âm: ElevenSixteen Soundscape
• Final mix: LeVuMusic Studio
• Graphics: Concept by MarcMarc


Tử Thần

Rồi một hôm ta sẽ đi qua đời sau
Trong khi giã từ, xin thôi đau lòng, xin chớ u sầu
Tử Thần ơi, chỉ ngươi đưa hồn lúc sau cùng
Giờ từ biệt đời còn có ai ngờ
Nuối tiếc xin từng hơi thở ra

(Rồi một hôm ta sẽ đi qua đời sau
Trong khi giã từ, cô đơn lên đường, thân xác im lìm
Tử Thần ơi, có ngươi đi cùng với linh hồn
Đồng hành về tận cõi âm u.
Chẳng biết nơi nào hay theo gió bay)

Đời người nhanh như thoáng hôm qua
mà ta yêu như giấc mơ hoa
Rồi khi giấc mơ này khóc than đời sau
Như cánh hoa tàn héo hương sầu đau
Còn gì nữa đâu khi Tử Thần
Đang kêu réo gọi đến tên.

(Chuyện buồn vui như nắng trong mưa
Mà vô tư tôi cứ mơ màng
Một hôm bước chân lạc mất đi người thương
Ai có đâu ngờ cuối con đường mơ
Chỉ còn đớn đau khi Tử Thần
Đưa tay tắt nhịp thở tim)

Ôi, hồn tôi nắng như trời trong xanh sớm mai
Tử Thần mang nước mắt sai hồn ướt thiên tai
Sầu đau trăm năm chỉ riêng tôi
vì ngoài trời đêm Tử Thần mừng vui
Đón tôi đi khi hơi thở chìm im lìm

(Cuộc đời tôi sống như lời đang vui hát ca
Tử thần ngang nhiên than oán rơi nhịp sống mong manh
Là khi tôi rơi xuống mê man
Chờ ngoài kia nghe Tử Thần đọc tên
Đón tôi đi khi đôi mắt vừa khép lại)


Partida

Nha cretcheu, djâm s'tá ta parti
Oi partida sô bô podia sépara no
Nha cretcheu Ievantá pàm bem braçabo
Levantá pa'm bem beja-bo
Pàm caricia-bo ess bô face

S'el ta sirvi pa levá'l
Màl ta sirvi pa transporta'l
Caminho longe, séparação
Ess sofrimento nh'amor qa bô
Oi partida bô leva'l
Bô ta tornà trazé'l

Oi madrugada imagem di nh'alma
Manha cretcheu entrega-me sês lágrimas
Pâm ca sofrê nem tchorà
Ess sofrimento ca é sô pa mim
Oi partida bô é um dor profundo


NT: Năm nay là năm của El Nino, theo dự đoán, thời tiết sẽ cực kỳ lạnh lẽo. Tiết Tiểu Tuyết sẽ trắng hơn bình thường, đến Đại Tuyết thì… hết biết. Có thể chúng ta lại bị cách ly tại gia vì… đông lạnh.

Và cái lạnh luôn luôn làm tôi nghĩ đến sự chết chóc. Mùa Đông với đồng cỏ vàng nâu héo úa, những cánh rừng trơ cành xương xẩu. Trời thì thường xám xịt u buồn. Người vì lạnh thịt da cũng tái mét. Nếu thính mũi, có thể ta sẽ hửi được mùi của Tử Thần.

Chính vì vậy mà tôi đề cử Tử Thần cho tuần lề đầu tháng 12, dẫu rằng mọi nơi đang tưng bừng nhạc Giáng Sinh. Tử Thần, bản dịch từ Partida, với điệu nhạc morna u hoài.

Từ mấy năm về trước, anh Ngu Yên có dự định dịch một loạt nhạc morna mà tiêu biểu nhất là những bài hát của ca sĩ Cesaria Evora. KeJazz đã đăng tải một số gồm Quê Hương Bolero, Biển Là Địa Chỉ Gửi Nỗi Buồn, Hoàng Hôn Chết Quạnh Hiu. Anh gửi Tử Thần cho tôi từ dạo đó. Một trục trặc nhỏ là tôi không tìm được nhạc bản, mà lại làm biếng ngồi ghi lại. May quá, lúc tôi tâm sự với anh thì anh đã nhận lời ký âm. Và từ đó, bài Tử Thần từ tốn hiện đến vào mùa Đông năm nay.

Cũng từ lâu, tôi muốn chụp một tấm hình một người mặc áo choàng đỏ đứng trên một chiếc thuyền độc mộc ngay giữa rừng nước đầm lầy của xứ Louisiana. Dự định thôi, chứ chẳng biết tìm đâu để mướn thuyền rồi phải chuyển ê-kíp từ Houston qua đến Baton Rouge, v.v… Mãi đến lúc tôi làm quen với anh bạn AI, tôi mới thực hiện được cái hình ảnh này.

Bởi vậy nên gọi là hữu duyên với Tử Thần…

LV: Cho đến nay tôi và bạn đã thực hiện được 4 bài thể loại nhạc morna. Cả 4 bài đều được dựa trên phiên bản do Cesaria Evora trình bày. Loại nhạc này khá đơn giản trong cấu trúc của chuyển âm. Thường bài chỉ dựa trên 3 hợp âm chính I, IV và V trong circle of fifths. Dù đơn giản thế nhưng cách phối hợp nhạc khí cùng với giai điệu u uẩn đã làm cho thể loại nhạc morna này mang một dáng vẻ riêng tư, rất đặc thù, tựa như nhạc “sến” Bolero của người Việt chúng ta. Thêm vào đó tiếng hát trầm buồn, sâu lắng của CE đã biến những nhạc phẩm này thành bất hủ trong lòng người hâm mộ.

Cape Verde là một hòn đảo phía cực Tây của châu Phi. Nhạc morna được xem như là nhạc quốc hồn, quốc túy của đảo này. Thế nhưng trong việc dàn dựng cho bài này, để thêm chút “gia vị”, tôi đã cho chen lẫn vào chút tiết tấu mambo, một thể loại nhạc phát nguồn từ Cuba, một hải đảo ở phía Tây của châu Mỹ. Thành ra đây là một kết hợp âm điệu qua Đại Tây Dương mênh mông. Thêm vào đó là tiếng hát đượm mùi “nước mắm” của bạn trong lời Việt đã tô điềm cho nhạc phẩm morna Tử Thần này thành một dáng vẻ rất Việt. Không biết người nghe có thấy Tử Thần Việt này “đáng sợ” hơn Tử Thần của Cape Verde không?