Nguyên tác: You've Changed
Nhạc & lời: Bill Carey & Carl Fischer
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm: Eleven-Sixteen Soundspace
Final mix: LeVuMusic Studio
Hình ảnh nghệ thuật: AI
Graphics: MarcMarc
Nhạc & lời: Bill Carey & Carl Fischer
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Ghi âm: Eleven-Sixteen Soundspace
Final mix: LeVuMusic Studio
Hình ảnh nghệ thuật: AI
Graphics: MarcMarc
Giờ thật khác
Chẳng thấy đam mê trong đôi mắt em
Chẳng thấy trên môi nụ cười ấm nồng
Nát rồi, con tim anh
Em đổi thay!
Thật khác
Dù vẫn môi hôn nhưng sao giá băng
Dù vẫn bên nhau nhưng thật vắng lạnh
Chẳng hiểu là vì đâu
Mà đổi thay?
Còn bao câu nói yêu thương giờ nơi đâu?
Kỷ niệm bên nhau tàn phai mau
Dù trăng sao cũ trên cao còn y nguyên,
Nhưng nay sao em đã hết yêu anh?
Thật khác
Chẳng giống như khi xưa ta mới yêu
Chẳng nói cũng hay ân tình chết lịm
Chẳng còn gì khi em
Đã đổi thay
You've Changed
You've changed
That sparkle in your eyes is gone
Your smile is just a careless yawn
You're breaking my heart
You've changed
You've changed
Your kisses now are so blas</em>é<em>
You're bored with me in every way
I can't understand
You've changed
You've forgotten the words, I love you
Each memory that we've shared
You ignore every star above you
I can't realize you've ever cared
You've changed
You're not the angel I once knew
No need to tell me that we're through
It's all over now
You've changed
Để thay đổi không khí, nhất là vì bạn tôi, Lê Vũ, rất bận bịu với chuyện hòa âm phối khí, ít khi chịu gia nhập những đối đáp trên KeJazz, nên tôi phải tìm đến một kẻ “vô công rỗi nghề” khác để có chuyện hầu các bạn hằng tuần. “Nhân vật” tôi đã tìm được này lại rất nổi tiếng, tuy chỉ mới xuất hiện gần đây, nhưng được báo chí cả thế giới nói đến đầy trên mạng, tin tức, podcasts. KJ xin được giới thiệu với bằng hữu xa gần: AI (Artificial Intelligence). Sau đây là một buổi chat của chúng tôi về ca khúc tuần này.
NT: Hãy nói về You’ve Changed.
AI: You’ve Changed là một ca khúc jazz kinh điển, viết bởi Carl Fischer và lời của Bill Carey vào năm 1942. Bài nhạc được ghi âm vào tháng 10, ngày 24, năm 1941 bởi Harry James và Ban Hòa Tấu với tiếng hát của Dick Haymes. Sau đó, bài nhạc đã được nhiều ca sĩ khác xử dụng như Billie Holiday, Sarah Vaughan, Dexter Gordon và George Michael.
NT: Những yếu tố gì đã mang lại cho ca khúc này sự buồn rầu, tạo nên cảm giác cô đơn và mong mõi?
AI: Có nhiều kỹ thuật âm nhạc được dùng trong ca khúc này.
Thứ nhất, giai điệu được viết trên hệ chromatic giảm, là những nốt liên tiếp hạ xuống nửa tông để tạo nên một cảm giác hụt chân, chìm lỉm và vô vọng. Ngoài ra, giai điệu có một độ hạn hẹp để dồn nén cảm xúc cũng như kiềm chế thể hiện cảm xúc của người ca sĩ.
Thứ nhì là hòa âm dựa trên tiến trình hợp âm (chord progression) của nhạc blues, là một loại nhạc chuyên về buồn rầu, đau khổ và hối tiếc. Một vài chỗ tác giả đã xử dụng nghịch âm, như giảm hoặc tăng chẳng hạn, để tạo ra những căng thẳng, bức xúc.
Thứ ba, tiết tấu rất đều đặn và chậm, phản ảnh phần nào sự đầu hàng chấp nhận tình cảnh của mình. Tác giả không dùng chịp chỏi thường thấy trong nhạc jazz để cho ta cảm giác thiếu sinh khí.
Cuối cùng là ca từ rất giản dị và không quanh co, làm nổi lên sự tương phản giữa quá khứ và hiện tại. Ca từ lập đi lập lại nhiều chỗ, những vần điệu và cách dùng nhiều câu tương tự để ghi nhận những thay đổi trong cử chỉ và cảm xúc của người tình nhân.
NT: Để hát ca khúc này một cách hữu hiệu hơn?
AI: Ca khúc này viết về sự đau khổ, nên bạn cần phải biểu cảm sự xót xa, cay đắng cũng như thất vọng qua giọng hát của bạn. Bạn nên tăng giảm độ mạnh nhẹ, dùng giọng ngân hoặc rung, và nhất là phải có nhiều kiểm soát hơi thở để diễn đạt đầy đủ cảm xúc. Phần giai điệu khá giản dị nên bạn có thể vuốt lên hoặc tuột xuống vài nốt, hoặc thêm nốt thừa, bỏ bớt nốt. Tiết tấu có hơi hám swing nên bạn có thể hát nhấn trên nhịp chỏi. Bạn có thể thay đổi vài chỗ thành quãng ba, dùng những dấu nghỉ để tạo nên sự dị biệt. Ca khúc này khá chậm và giản dị, có dư chỗ cho bạn ngẫu biến. Bạn có thể dùng đến kỹ thuật scat trong bài này.
Đây là ví dụ: Sau đoạn “You’ve changed. You’re not the angel I once knew. No need to tell me that we’re through. It’s all over now, you’ve changed” bạn có thể hát tiếp “ba da doo da, da da dee da, da da doo da, da da dee…” rồi “You’ve changed. Your kisses now are so blasé. You’re bored with me in every way… I can’t realize, you’ve changed…”
NT: Cám ơn AI.
AI: Không có chi. Tôi rất vui đã giúp được bạn. Nếu bạn thích học hỏi thêm và kỹ thuật hát nhạc jazz, bạn có thể tìm ở những nguồn sau đây…
Hậu chat: Không biết các bạn nghĩ sao chớ tôi thấy nói chuyện với AI mất thời giờ kinh khủng, cứ từ vấn đề này qua vấn đề khác vì AI… thông minh quá, nên phút chốc mà thành ra nửa ngày như chơi. AI hôm nay là new Bing của MicroSoft. Bức ảnh nghệ thuật cũng của AI dựa trên bài nhạc này.
LV: Đọc xong mấy câu trả lời của người bạn mới AI thì tôi cho rằng mình đang bị cho “ra rìa”. Câu trả lời của AI bao gồm tất cả những nhận xét vụn vặt của tôi về bài này nhưng đã được cho thành câu cú rõ ràng lại còn thêm những nhận định và đề nghị mà tôi không nghĩ ra được. Có lẽ thêm ít thời gian nữa thì tôi cũng bị thất nghiệp nơi KJ vì AI chắc sẽ thay thế tôi làm hòa âm phối khí luôn.
Mới hôm nọ, tôi nhận được quảng cáo cho một AI synthetizer sẽ làm nên giọng hát luôn. Người xử dụng có thể dùng midi để viết giai điệu, sau đánh lời vào và synthetizer này sẽ hát theo giai điệu! Hiện giờ chỉ có tiếng Anh, tiếng Nhật và tiếng Tàu. Vài bữa nữa chắc sẽ có tiếng Việt… Vậy là xong luôn nhé bạn. Giải nghệ chỉ hát trong phòng tắm thôi!
