có những điều không nói ra, chỉ ghi lại...
pn

Chủ Nhật, tháng 7 16, 2023

Mê Sảng





Nguyên tác: Je Suis Malade 
Nhạc: Alice Dona 
Lời: Serge Lama 
Lời Việt: Nguyễn Thảo 
Trình bày: Nguyễn Thảo 
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ 
Ghi âm: ElevenSixteen Soundscape 
Final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc


Mê Sảng

Chẳng vì những đêm trắng
Chẳng vì khói cay mắt
Chẳng còn biết gì hơn… lặng thinh
Khi đã xa em rồi
Anh sống trong cơ cùng
Như trẻ thơ không còn người thân
Viện mồ côi lao lung

Chẳng còn thấy ham muốn
Từng ngày sống lây lất
Chẳng còn chi từ khi vắng em
Chôn giữa sân ga này
Anh ngóng trông đêm ngày
Mong bước chân em quay về từ nơi nao xa

Nằm thiêm thiếp cơn sốt
Chìm giấc mê sảng, cơn cuồng sốt
Sợ hãi tựa khi thức giấc giữa khuya
Chẳng ai quanh đây cho mình bơ vơ cùng nỗi kinh khiếp
Đau đớn trong cùng khốn
Thân xác hực nóng như bừng cháy
Em đến từ khi nao anh chẳng hay
Lúc em ra đi, đi về nơi nao?
Đã hai năm trôi qua mình xa nhau
Em nào hay đâu...

Tựa rêu bám trên đá
chằng chịt dấu tội lỗi
Là anh bám chặt em ngày đêm
Tuy xác thân rã rời
Tuy trái tim tan tành
Thôi thiết tha môi cười nhạt nhẽo
Cùng người quanh đây

Rồi tìm quên từng đêm
Từng ngụm whiskey đắng
Chẳng hề khác gì nhau đâu?
Mơ thấy bao cánh buồm
Mang bóng em xa dần
Anh biết nơi đâu mà tìm
Em, giờ nơi nao…

Nằm thiêm thiếp cơn sốt
Chìm giấc mê sảng, thêm cuồng sốt
Giòng huyết lệ đem tưới thân xác em
Dẫu khi tắt hơi, chim ngừng tiếng hót
Mà em say giấc…
Mê sảng giữa cơn sốt
Thân xác hực nóng đang bừng cháy
Bài hát ngày xưa sao nỡ dứt ngang
Khiến bao nhiêu âm vận đành mất dấu
Những câu yêu thương bây giờ đã hóa ra lời từ giã

Tình yêu giết anh chết
Vì tình vẫn như thế
Một mình phút tử sinh… lẻ loi
Anh lắng nghe tiếng em
Như những tên ngu đần
Mê mãi nghe âm vọng một lời
Từ nơi xa xăm

Nằm thiêm thiếp cơn sốt
Chìm giấc mê sảng, trong cùng khốn
Sợ hãi tựa khi thức giấc giữa khuya
Chẳng ai quanh đây nên mình bơ vơ cùng nỗi kinh khiếp…
Đau đớn khi còn sốt
Thân xác hực nóng đang bừng cháy.
Bài hát ngày xưa em đã xóa đi
Những câu thơ xưa bây giờ câm nín
Trái tim khô khan, im lìm, thoi thóp
Trong cơn sốt
Giam giữ trong phút giây cuồng điên
Chôn kín vào cơn mê sảng... triền miên…


Je suis malade

Je ne rêve plus
Je ne fume plus
Je n'ai même plus d'histoire
Je suis seule sans toi
Je suis laide sans toi
Comme une orpheline
Dans un dortoir

Je n'ai plus envie
De vivre ma vie
Ma vie cesse quand tu pars
Je n'ai plus de vie même mon lit
Se transforme en quai de gare
Quand tu t'en vas...

Je suis malade
Complètement malade
Comme quand ma mère sortait le soir
Et qu'elle me laissait seule avec mon désespoir
Je suis malade
Parfaitement malade
T'arrives on ne sait jamais quand
Tu pars on ne sait jamais où
Et ça va faire bientôt deux ans
Que tu t'en fous

Comme à un rocher
Comme à un péché
Je suis accrochée à toi
Je suis fatiguée
Je suis épuisée
De faire semblant d'être heureuse
Quand ils sont là

Je bois toutes les nuits
Et tous les whiskys
Pour moi ont le même goût.
Et tous les bateaux
Portent ton drapeau
Je ne sais plus où aller
Tu es partout

Je suis malade
Complètement malade
Je verse mon sang dans ton corps
Et je suis comme un oiseau mort
Quand toi tu dors
Je suis malade
Parfaitement malade
Tu m'a privée de tous mes chants
Tu m'a vidée de tous mes mots
Pourtant moi j'avais du talent avant ta peau

Cet amour me tue
Si ça continue
Je crèverai seule avec moi
Près de ma radio
Comme un gosse idiot
En écoutant ma propre voix
Qui chantera

Je suis malade
Complètement malade
Comme quand ma mère sortait le soir
Et qu'elle me laissait seule avec mon désespoir
Je suis malade...
C'est ça, je suis malade
Tu m'a privée de tous mes chants
Tu m'a vidée de tous mes mots
Et j'ai le cœur
Complètement malade
Cerné de barricades
T'entends?
Je suis malade...


NT: Câu chuyện về ca khúc này cũng hơi luộm thuộm.

Tôi hay tìm nhạc để nghe. Bất kể nhạc gì, từ xứ nào, ngôn ngữ nào. Đọc ở đâu, xem từ đâu, nghe ai nói là, a-lê-hấp, tìm nghe liền. Nghe thích rồi mới tìm hiểu cặn kẽ thêm. Cho nên khi thấy ca sĩ Pauline Ngọc đăng trên trang FB của chị ca khúc Je suis malade này do ban tứ ca Forestella trình bày, tôi nghe “ngấu nghiến”… nghe xong chưa đã, tôi tìm nghe thêm những ca sĩ khác, trong đó có Lara Fabian là người tôi rất ái mộ vì chất giọng cũng như những “chiêu thức” khi trình bày từng ca khúc khác nhau.

Với nhiều ca sĩ, giọng hát gồm hơn 2 bát độ chẳng có gì gọi là thần sầu. Lấy ví dụ như Dimash Qudaibergen, người mà bạn cho là “quái nhân âm nhạc”, có thể hát hơn 6 quãng tám (từ A2 đến D8). Lara Fabian chỉ rộng rãi với 3 quãng tám, nhưng khi nghe tiếng hát cô vút lên nốt F#5 trong ca khúc Je suis malade thì mới nhận thức được cái đẹp trong chất giọng của cô.

Đó là chuyện… người ta.

Vì mê bài hát này mà tôi mày mò dịch cho được. Dịch xong thì phải kiếm cho ra người hát. Mà người hát chỉ phải trị được hơn 2 quãng tám, phải bộc phá được cảm xúc, phải có lúc hát ad lib, có lúc phải theo đúng nhịp, phải như thế này, phải thế nọ, v.v… theo tiêu chỉ của bạn quả là nhiêu khê. Bấy nhiêu đó thành ra vấn đề cho… chính mình.

Bàn bạc hoài không tới đâu, nên bạn bảo tôi, “Thôi, mày chịu khó hát đi.”

Và bạn gửi cho tôi bản để tập. Thường thường, bạn hay hát nháp để dễ cho tôi tập hát theo. Thỉnh thoảng bài nào bạn “có vấn đề” thì chỉ gửi nhạc kèm theo một track melody để tôi phải tự xử lấy. Nhận được nhạc, tôi biết là mình đang dấn thân vào chốn hoạn nạn liền. Tiếng melody nghe thật mơ màng bất ổn.

Lần trước tôi có lấy ví dụ về tảng băng và tài năng của những ca sĩ lão thành. Khi tôi nghe Lara Fabian hát ca khúc này, với nhịp ¾, tôi không nghĩ là bài hát này có nhiều khúc mắc như vậy. Sau khi lẩm nhẩm tới lui, tôi vào phòng thâu thử. Trong lúc này, bạn đang vacance thư giãn, bị tôi gửi một điện tin: nguy to, hát sao nó cứ ngượng nghịu không chịu nhập vào bài gì hết. Không hiểu sao mà bà Lara hát suông sẻ quá dậy cà? Nghe xong bản nháp từ tôi, bạn cũng đồng ý. Thôi thì cứ chịu khó… tập tiếp đi. Rồi bạn chêm vào, Nói thật nhé, nếu mày không hát thì tao cũng chẳng biết gọi đến ai nữa.

Bao nhiêu ngày ghi âm là bao nhiêu ngày tôi phải “ăn chay nằm đất” hy sinh nhịn… uống rượu. Vì uống thì không cầm được. Uống nhiều thì lên cao không tới, xuống thấp không nổi. Ghê gớm như vậy đó.

Tôi hy vọng nếu cs Pauline Ngọc có “happen to” nghe bài này thì thông cảm nỗi nhọc nhằn nằm gai nếm mật của tôi.

LV: Ai biểu bạn luôn cắc cớ tìm bài khó hát để thực hiện! Tôi nhớ bạn gửi bài này cho tôi hơn cả năm trước. Tôi nghe xong rồi … cho qua một bên. Không biết phải xử lý bài như thế nào cho ra hồn.

Trên nguyên tắc thì việc dàn dựng nhạc phẩm Je Suis Malade này không phải là việc khó. Nhưng để diễn tả được nét kịch tính dữ dội của nó thì tôi thấy mình không đủ sức. Thêm nữa là bài này đòi hỏi một giọng hát vừa có quãng âm rộng vừa có khả năng diễn tả xuất thần. Bó tay!

Bụng bảo dạ cứ lờ bài này đi cho xong việc. Thế nhưng bạn cứ lâu lâu nhắc khéo tới lui làm tôi khá chột dạ, nên rồi cũng mang ra hụ hợ dựng bài lên. Khi gửi bài nháp cho bạn tôi đã nghĩ thể nào bạn cũng phải khổ sở với bài này. Nhưng nếu bạn hát được thì tốt. Còn nếu không xong thì đành phải chịu thôi.

Nhạc phẩm Je Suis Malade có cái đặc biệt là, dù ở thể loại bán cổ-điển với nhịp 3/4, nhưng người hát cần phải xử lý nó như một bài nhạc blues với những ngắt quãng xen kẽ với nhiều nốt dồn dập để tạo kịch tính. Lại còn phải hát thật cao quá khả năng thường của mình. Chẳng trách gì bạn đã phải “hãm mình” giữ giọng để cưu mang nó. Gọi là “bụng làm dạ chịu”, phải không? Chúc mừng là cuối cùng bạn cũng hoàn tất được công trình khó khăn này.

 

Nguồn