có những điều không nói ra, chỉ ghi lại...
pn

Thứ Bảy, tháng 9 17, 2022

Tình khúc Caruso




Nhạc & lời: Lucio Dalla
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Triệu Vinh, Lê Vũ & Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
Final mix: LeVuMusic Studio
Photo & graphics: MarcMarc



Đôi khi trông ra xa khơi mênh mông
Mơn man cơn gió đưa anh về
Trên balcon năm xưa xa xôi
Một ngày buồn đọng im lắng với đợi chờ
Anh ôm em trong đôi tay, ôi em yêu,
Hay chăng nước mắt rưng rưng thầm
Cho môi anh nghe sao thêm khô khan
Nghẹn ngào lời hát phút tạ từ

Và anh sẽ mãi yêu người
Yêu như dã thú mãi yêu núi rừng
Tình anh máu nóng dâng tràn
Cho con tim anh nung náu cơn mê trong hồn

Bao đêm khuya cô đơn, trông ra khơi
Đèn câu lấp lánh cuối chân trời
Cho anh mơ hoang nơi phương xa
Giờ còn rộn ràng vang tiếng em cười đùa?
Trong tim anh, cơn đau như dâng cao
Âm vang không dứt phím dương cầm
Nhưng khi trăng khuya bỗng xuyên qua bao mây đen,
Lòng chợt bàng hoàng ngọt ngào một nỗi chết nhẹ nhàng
Trong đêm sâu khi anh nghe ra hương môi em
Sâu trong đôi mắt xanh hải hồ
Trong thinh không âm u, anh bỗng nghe rơi rơi
Giọt buồn lịm chết với nghẹn ngào

Và anh sẽ mãi yêu người
Yêu như dã thú mãi yêu núi rừng
Tình anh máu nóng dâng tràn
Cho con tim anh nung náu cơn mê trong hồn

Trên sân khấu đêm đêm ai miên man
Trong câu chuyện viễn vông đôi khi hoang đường
Che sau bao lớp phấn son hay xiêm y xênh xang
Mình chợt thành một người khác rất xa lạ
Nhưng đôi khi thấy đăm chiêu đôi mắt kia
Với bao tha thiết rất chân thành
Khiến cho anh thoắt quên đi lời ca
Và lòng bàng hoàng, bối rối ngỡ như là
Chung quanh anh đây, thôi, không còn chi
Cuộc đời anh biết bỗng xa lạ rồi
Cho anh băn khoăn thân phận người
Là từng đợt bọt sóng nổi trôi bồng bềnh
Thời gian từ đâu và rồi đi về đâu?
Sao anh luôn giữ mãi chi trong lòng?
Trên balcon hay trên sân khấu đêm nay
Chỉ còn lại tiếng hát cho người

Vi anh đã mãi yêu người
Yêu như dã thú nhớ thương núi rừng
Tình anh máu nóng dâng tràn
Cho con tim anh nung náu giấc mê trong đời


Caruso

Qui dove il mare luccica,
E tira forte il vento
Su una vecchia terrazza
Davanti al golfo di Surriento
Un uomo abbraccia una ragazza,
Dopo che aveva pianto
Poi si schiarisce la voce,
E ricomincia il canto.

Te voglio bene assaje,
Ma tanto tanto bene sai
è una catena orma
Che scioglie il sangue dint’ ‘e ‘vvene sai.

Vide le luci in mezzo al mare,
Pensò alle notti là in America
Ma erano solo le lampare
Nella bianca scia di un’elica
Sentì il dolore nella musica,
Si alzò dal pianoforte
Ma quando vide la luna uscire da una nuvola
Gli sembrò più dolce anche la morte
Guardò negli occhi la ragazza,
Quelli occhi verdi come il mare
Poi all’improvviso uscì una lacrima,
E lui credette di affogare

Te voglio bene assaje,
Ma tanto tanto bene sai
è una catena ormai,
Che scioglie il sangue dint’ ‘e ‘vvene sai

Potenza della lirica,
Dove ogni dramma è un falso
Che con un po’ di trucco e con la mimica
Puoi diventare un altro
Ma due occhi che ti guardano
Così vicini e veri
Ti fan scordare le parole,
Confondono i pensieri
Così diventa tutto piccolo,
Anche le notti là in America
Ti volti e vedi la tua vita
Come la scia di un’elica
Ma sì, è la vita che finisce,
Ma lui non ci pensò poi tanto
Anzi si sentiva già felice,
E ricominciò il suo canto

Te voglio bene assaje,
Ma tanto tanto bene sai
è una catena ormai,
Che scioglie il sangue dint’ ‘e ‘vvene sai


NT: Tôi vẫn có thú nghe nhạc như thế này: sáng sớm, khi mới ngủ dậy, là thời điểm của nhạc classic. Vào giấc trưa, nhạc jazz nhẹ hoặc bossa nova. Từ giấc chiều trở đi là của nhạc tùy hứng, thường là nhạc jazz hay soft rock indie. Sau bữa ăn tối là của nhạc blues, country và classic rock & roll. Khuya hơn nữa thì nhạc lounge.

Nói là như vậy thôi, chớ khi tôi đang quạu thì chỉ có nhạc của Arvo Part hay Philip Glass mới làm tôi bớt bực bội. Hoặc khi đang lâng lâng mơ màng thì nghe những bài aria với giọng hát của Kathleen Battle hay Maria Callas mới thấy mình bay bổng.

Kể qua như vậy mới thấy tôi không được… chung thủy cho lắm với jazz, tuy là một trong hai người lập ra trang KẻJazz này.

Cũng vì vậy mà, đôi khi, thỉnh thoảng, bất chợt, bạn bị một cú rock & roll, blue grass, hoặc gì gì đó… và…

Lần này thì… classic. Mà tôi lại đòi phải là một trio.

Thật là buồn cười khi bạn bảo tôi: Tao đâu có hát opera bao giờ!

Ừ, thì có ai bảo hát opera đâu.

Cách đây không lâu, KJ đã giới thiệu giai điệu này qua lời của nhạc sĩ Diệu Hương, bản Tình Vọng. Sau khi nghe lại, tôi luôn luôn cảm thấy mất mát thiếu xót trong tiết tấu của Tình Vọng. Ca khúc Caruso có ba phần, theo khuôn A1-B, A2-B và A3-B. Ba phần A đều có cùng giai điệu, nhưng số chữ và số câu trong mỗi phần đều tăng lên, tạo nên một sự dồn dập càng lúc càng day dứt cho đến khi chuyển qua đoạn B. Và câu mở của phần B là một giải tỏa của xúc cảm òa vỡ.

Bạn đã bảo tôi: Chữ đâu mà lắm thế. Hát thử thấy muốn lẹo lưỡi luôn nên phải ú ớ cho xong câu nhạc.

Vậy mà cuối cùng bạn lại chọn phần nhiều câu, nhiều chữ nhất.

Khá khen cho người chưa từng hát opera.

LV: Thật ra thì chuyện chung thủy với Kejazz chỉ là chuyện cưỡng cầu. Riêng chỉ mình tôi cũng không thể nào cáng đáng nổi hết những bài nhạc jazz bạn gửi đến. Tôi còn cả một danh sách dài những bài bạn đã dịch mà tôi chưa làm nổi. Một số bài nghe lạ tai phải cần có thời gian làm quen. Một số bài khác thì hóc búa quá không biết phải xử lý ra sao. Tôi cứ để đó mà đợi cảm hứng cùng can đảm.

Bởi thế nên tôi rất hoan nghênh những thể loại nhạc khác ngoài jazz.

Thế nhưng khi bạn đề nghị bài Caruso thì tôi chỉ muốn “bỏ chạy”. Lý do thứ nhất là vì đã làm một phiên bản lờ lợ của bài này rồi. Nhưng lý do thứ hai, cũng là lý do chính, là bài classic này quá khó để thực hiện.

Vì chỉ làm nhạc nền cho người hát theo (không phải là chơi nhạc nền theo người hát) nên những bài nhạc cổ điển với kiểu hát ad lib là khó khăn lớn nhất cho tôi. Và phần lớn của bài này thì toàn là phần hát ad lib (!). Thêm nữa những đoạn cao trào trong bài cần những giọng hát đầy nội lực như giọng Triệu Vinh, nhưng mà phải có quãng độ thật rộng, từ thật thấp đến thật cao. Thật là làm khó tôi quá mức đây.

Caruso lần này mang nhiều dáng vẻ nhạc cổ điển nhiều hơn phiên bản trước. Những yếu tố nhạc cổ điển mà tôi thực hiện được thì được cho vào. Nhưng những gì không làm nổi trong phong cách cổ điển thì tôi chuyển qua phòng cách nhạc mới để làm. Thế nên bài đã được pop hoá bởi tiếng kèn trumpet, steel guitar và synth pad. Với tôi, nó là sự pha trộn của xưa và nay. Cũng là pha trộn của nhạc làm được và nhạc tưởng tượng.