Ngọn đồi ta trèo
Ngày đã bắt đầu rồi
Sao vẫn đầy bóng tối
Mất mát nào cưu mang
Đại dương nào ta lội
Ta bước đi can trường
Yên lặng ở quanh ta
Chẳng phải là êm ả
Trong tín điều đưa ra
Công bằng hay công lý
Chưa định phân rõ ràng
Thì bình minh đã đến
Ta đã có kết quả
Không biết bằng cách nào
Ta đã được chứng kiến
Một cường quốc còn nguyên
Dẫu chưa được hoàn thiện
Ta chính là hậu duệ
Của thời điểm xa xưa
Nơi đứa bé da đen
gầy gò, sống với mẹ
một bà mẹ độc thân
đứa bé được đọc thơ
ngày đăng quang Tổng Thống
nó mơ làm Tổng Thống
Mặc dù rất xa vời
Những lịch lãm uyên nguyên
Không thể nào dựng được
Một đế chế hoàn toàn
Chúng ta chỉ ao ước
Một liên minh an hòa
Một chính quyền tôn trọng
Văn hóa và màu da
Chúng ta cùng ngước nhìn
Không vì ai bên cạnh
Mà hãy nhìn những gì
Sừng sững giữa chúng ta
San bằng hố chia rẽ
Kéo chia biệt ra xa
Đặt tương lai trên hết
Chỉ còn Ta với Ta
Hãy bỏ khẩu súng xuống
Để cánh tay nối dài
Không ai tổn thương cả
Mọi người đều an hòa
Để thế giới công nhận
một sự thật hiển nhiên
trong nước mắt trưởng thành
đớn đau ta hy vọng
Ta gắn liền với nhau
Không phải vì thất trận
Mà cho chính chia rẽ
Không có dịp nẩy mầm
Trong Kinh Thư đã nói
Chúng ta được nghỉ ngơi
Dưới giàn nho xanh tươi
Dưới cây vả an bình
Hãy sống cương vị mình
Không làm ai sợ hãi
Thanh kiếm không mang lại
Vinh quang bằng nhịp cầu
Ngọn đồi ta trèo lên
Khi là dân tộc Mỹ
Không bởi vì kế thừa
Mà chúng ta bước vào
Cùng chung nhau hàn gắn
Cùng chung nhau chia sẻ
Chúng ta đã nhìn thấy
Quốc gia gần nát tan
Thay vì chia sẻ nhau
Lại đang tâm chia rẽ
Dân Chủ bị trì hoãn
Nhưng không mất bao giờ
Hãy trông vào sự thật
Lịch sử đã chứng minh
Dân Chủ đôi khi trễ
Nhưng không mất bao giờ
Đã đến thời cứu độ
Phút kinh hoàng đã qua
Sức mạnh và lòng dân
Ta lật trang Sử mới
Ta tặng nhau tiếng cười
Niềm tin và hy vọng
Trong khoảnh khắc sinh tử
Sức mạnh ta vô cùng
Nếu có ai muốn biết
Làm sao vượt thảm bại
Hãy kiên cường đáp lại
Tai ương không đánh bại
Đè bẹp được chúng ta
Không quay về chốn cũ
Ta đi về tương lai
Một xứ sở bầm dập
Nhưng nguyên vẹn hình hài
Một đất nước oai hùng
Nhưng tràn đầy đức hạnh
Một dân tộc tự do
Cầm trong tay sức mạnh
Ta không quay đầu lại
Không ngập ngừng đắn đo
Không để ai đe dọa
Ta quay đầu trở lui
Mỗi hành động của ta
Phải vô cùng thận trọng
Những lầm lẫn của ta
Thế hệ sau mang vác
Ta kết hợp tình thương
nhân từ và sức mạnh
tình yêu thành di sản
cho con cháu chúng ta
Để lại một quốc gia
đẹp hơn nơi ta qua
nơi mỗi hơi ta thở
cho con cháu chúng ta
Từ bộ ngực bằng đồng
Bàn tay ta cùng vỗ
nâng thế giới bi thương
thành thế giới tình thương
Từ viễn Tây núi vàng
Từ Đông Bắc lộng gió
Nơi cha ông ta đã
Làm cách mạng khơi nguồn
Từ Trung Tây đại hồ
Từ miền Nam nắng lửa
Ta gọi nhau trỗi dậy
Ta xây lại hoang tàn
Ta đi vào ngõ ngách
Góc khuất của quê hương
Sẽ tìm thấy nhiều người
Mang rất nhiều vết thương
Những vết thương rất đẹp
Khi ngày mới sẽ tới
bước ra khỏi bóng tối
hân hoan không sợ hãi
hực lửa không khiếp sợ
Bình minh được nở rộ
Khi ta giải phóng nó
Vì chính ánh sáng đó
Hắt ra từ bình minh
Chỉ cần ta can đảm
nhìn cho rõ Bình Minh
Và ta đủ can đảm
trở thành một Bình Minh.
Trần Mộng Tú
Bài thơ “The Hill We Climb” được chính tác giả Amanda Gorman đọc trong lễ nhậm chức của Tổng thống Mỹ thứ 46 – Joseph Biden – ngày 20 tháng 1 năm 2021.
Amanda Gorman phải trèo lên ngọn đồi của hoàn cảnh, và đã leo được gần đến đỉnh đồi. Cô đã truyền cảm hứng đến hơn 300 triệu người Mỹ. Hy vọng họ sẽ leo qua được ngọn đồi phân cách (trong tâm tưởng) để đất nước Hoa kỳ luôn có dân chủ, và bình minh.
Nhà thơ Trần Mộng Tú đã chuyển dịch qua tiếng Việt bằng trái tim của một người Mỹ gốc Việt. Xin cùng đọc bài thơ của Amanda Gorman, để cùng hy vọng người Việt Nam trong và ngoài nước sẽ cùng nhau leo được ngọn đồi cao thăm thẳm đã che lấp dân chủ và tự do của quê nhà từ hơn 45 năm qua. (Nguyễn Trần Diệu Hương)
The Hill We Climb
When day comes, we ask ourselves
where can we find light in this never-ending shade?
The loss we carry,
a sea we must wade.
We’ve braved the belly of the beast.
We’ve learned that quiet isn’t always peace,
and the norms and notions of what “just” is
isn’t always justice.
And yet, the dawn is ours before we knew it.
Somehow we do it.
Somehow we’ve weathered and witnessed
a nation that isn’t broken,
but simply unfinished.
We, the successors of a country and a time
where a skinny Black girl descended from slaves
and raised by a single mother can dream of becoming president,
only to find herself reciting for one.
And yes, we are far from polished, far from pristine,
but that doesn’t mean we are striving to form a union that is perfect.
We are striving to forge our union with purpose.
To compose a country committed to all cultures, colors, characters, and conditions of man.
And so we lift our gazes not to what stands between us,
but what stands before us.
We close the divide because we know, to put our future first,
we must first put our differences aside.
We lay down our arms
so we can reach out our arms to one another.
We seek harm to none and harmony for all.
Let the globe, if nothing else, say this is true:
That even as we grieved, we grew.
That even as we hurt, we hoped.
That even as we tired, we tried.
That we’ll forever be tied together, victorious.
Not because we will never again know defeat,
but because we will never again sow division.
Scripture tells us to envision
that everyone shall sit under their own vine and fig tree
and no one shall make them afraid.
If we’re to live up to our own time,
then victory won’t lie in the blade, but in all the bridges we’ve made.
That is the promise to glade,
the hill we climb, if only we dare it
Because being American is more than a pride we inherit.
It’s the past we step into and how we repair it.
We’ve seen a force that would shatter our nation rather than share it.
Would destroy our country if it meant delaying democracy.
This effort very nearly succeeded.
But while democracy can be periodically delayed,
it can never be permanently defeated.
In this truth, in this faith, we trust,
for while we have our eyes on the future, history has its eyes on us.
This is the era of just redemption.
We feared it at its inception.
We did not feel prepared to be the heirs of such a terrifying hour,
but within it, we found the power
to author a new chapter,
to offer hope and laughter
to ourselves.
So while once we asked,
‘How could we possibly prevail over catastrophe?’
now we assert, ‘How could catastrophe possibly prevail over us?’
We will not march back to what was,
but move to what shall be:
A country that is bruised but whole,
benevolent but bold,
fierce and free.
We will not be turned around or interrupted by intimidation
because we know our inaction and inertia will be the inheritance of the next generation.
Our blunders become their burdens.
But one thing is certain:
If we merge mercy with might, and might with right,
then love becomes our legacy
and change, our children’s birthright.
So let us leave behind a country better than the one we were left.
With every breath from my bronze-pounded chest,
we will raise this wounded world into a wondrous one.
We will rise from the golden hills of the west.
We will rise from the wind-swept north-east where our forefathers first realized revolution.
We will rise from the lake-rimmed cities of the midwestern states.
We will rise from the sun-baked south.
We will rebuild, reconcile, and recover.
In every known nook of our nation,
in every corner called our country,
our people, diverse and beautiful,
will emerge, battered and beautiful.
When day comes, we step out of the shade,
aflame and unafraid.
The new dawn blooms as we free it.
For there is always light, if only we’re brave enough to see it.
If only we’re brave enough to be it.
Amanda Gorman
---------------------- Những bản dịch khác -------------------------
Vượt Đồi
Khi ngày đến, bâng khuâng ta tự hỏi
Ánh sáng đâu trong bóng tối phủ đầy?
Biển mênh mông với mất mát không khuây
Ta can đảm thoát khỏi lòng thú dữ
Ta hiểu được lặng thinh là một chữ
Không luôn luôn đồng nghĩa với an bình
Và “công bằng” trong khái niệm thường tình
Chưa ắt hẳn là công minh, công lý
Chợt rạng đông, bừng trước khi ta nghĩ
Thật diệu kỳ ta thoát khỏi bão dông
Một quốc gia chẳng nát giữa cuồng phong
Chỉ đơn thuần chưa hoàn thành, hoàn thiện
Ta nô lệ của một thời miên viễn
Bé Da Đen mẹ nuôi lớn một tay
Ôm giấc mơ làm Tổng Thống mai này
Đang đọc thơ trong ngày ngài nhậm chức
Còn xa lắm, những giũa mài chuẩn mực
Nói làm chi đến tinh khiết vẹn nguyên
Ta đấu tranh không phải để lập nên
Một quốc gia thật vô cùng tuyệt hảo
Mà là để tiến lên trong dông bão
Đến tương lai tạo dựng một nước nhà
Mọi sắc tộc, văn hóa với màu da
Đa đặc tính, từng con người thân phận
Ta ngước nhìn những trở ngăn bất tận
Trước mắt ta, nào phải giữa chúng ta
Vì tương lai gác chia rẽ bất hòa
Dang tay rộng để nối tình thân ái
Ta kiếm tìm thuận hòa không hãm hại
Để địa cầu nói sự thật cùng nhau
Ta lớn lên từ phiền muộn khổ đau
Từ tổn thương thắp lên tia hy vọng
Ta cố sức dù mệt nhoài cuộc sống
Gắn kết nhau ta đi đến vinh quang
Chẳng phải vì thất bại sẽ tiêu tan
Nhưng vì ta không gieo mầm chia rẽ
Lời Chúa phán Thánh Kinh xưa có kể
Dưới gốc nho ta sẽ được nghỉ ngơi
Hưởng an vui sung túc đến muôn đời
Lề luật Chúa, còn ai làm ta sợ?
Thời đại mới đường vinh quang rộng mở
Bằng nhịp cầu, đâu phải bởi gươm đao
Thảo nguyên xanh lời hứa của thuở nào
Vượt đồi núi nếu ta cùng can đảm
Niềm kiêu hãnh khắc sâu trong tâm khảm
Là con dân của nước Mỹ kiên cường
Bỗng lâm vào cảnh quá khứ đau thương
Lối mòn xưa ta tìm đường sửa lại
Ta chứng kiến lực lượng đầy nguy hại
Thà phá tan, không san sẻ nước nhà
Quyết cản ngăn nền dân chủ quốc gia
Trời bất dung nên mưu đồ thất bại
Nền dân chủ tuy gặp nhiều trở ngại
Chưa bao giờ bị vĩnh viễn tiêu tan
Ta vững tin vào sự thật rõ ràng
Hướng tương lai, viết lên trang sử mới
Thời cứu chuộc của công minh đã tới
Ta lo âu khi khởi điểm bắt đầu
Tinh thần ta nào đã chuẩn bị đâu
Để trải nghiệm kinh hoàng giây phút ấy
Qua thời khắc hiểm nguy ta đã thấy
Hy vọng đầy lịch sử mới sang trang
Làm thế nào ta đánh bại trái ngang?
Ta khảng khái trái ngang sao thắng được
Đường rộng mở tương lai ta dấn bước
Thân tím bầm, tơi tả nhưng vẹn nguyên
Chuộng tự do, nhân ái ta tiến lên
Bằng dũng khí, quyết không quay lưng lại
Lời đe dọa chẳng khiến ta sợ hãi
Vì tương lai, không thụ động trệ trì
Gánh lỗi lầm nào ta có sá chi
Ta không để cháu con ta phải chịu
Có một điều rõ ràng ta thấu hiểu
Lòng nhân từ với sức mạnh vô biên
Nếu kết hợp cùng lẽ phải tất nhiên
Thì tình yêu sẽ trở thành di sản
Hãy để lại một quốc gia xán lạn
Đẹp tươi hơn gia sản của cha ông
Mỗi nhịp tim từ lồng ngực bằng đồng
Biến khổ đau thành niềm tin hy vọng
Ta trỗi dậy từ ngọn đồi vàng óng
Miền Viễn Tây luôn xinh đẹp tuyệt vời
Từ Đông Bắc, lồng lộng gió muôn nơi
Nôi cha ông khởi đầu làm cách mạng
Từ đô thành vùng Trung Tây đa dạng
Từ miền Nam nắng tỏa sáng chan hòa
Ta bắt tay xây dựng lại quốc gia
Giữ hòa khí ta cùng nhau hồi phục
Từng mọi nẻo quê hương từng góc khuất
Những con người đủ sắc tộc khắp nơi
Sẽ đứng lên dù bầm dập tả tơi
Nhưng rạng rỡ và vô cùng đẹp đẽ
Trong bóng đêm ta bước ra mạnh mẽ
Chẳng sợ chi, tim bừng ngọn lửa hồng
Đón tự do dần lớn trong hừng đông
Vì ánh sáng mãi luôn luôn hiện hữu
Nếu ta đủ can đảm nhìn ánh sáng
Nếu ta đủ can đảm làm ánh sáng
01/31/2021
