Marco Polo (1254 – 1324) là một lữ khách, nhà văn người Venice, một trong những người phương Tây đầu tiên đến Trung Quốc.
Marco Polo sinh khoảng năm 1254 trong một gia đình thương nhân giàu có và cởi mở ở Venice. Cha và chú của Polo là Niccolò và Maffeo Polo đều là những người buôn bán kim hoàn. Năm 1260, họ rời Venice để tới Biển Đen, di chuyển tiếp đến Trung Á và tham gia một phái đoàn ngoại giao để gặp Kublai Khan (Hốt Tất Liệt), hoàng đế nhà Nguyên tại Trung Quốc. Hốt Tất Liệt đã yêu cầu hai anh em Polo trở về châu Âu và thuyết phục Giáo hoàng gửi các học giả tới để giải thích cho ông về Cơ đốc giáo. Họ trở lại Venice vào năm 1269.
Năm 1271, họ lại lên đường, cùng với hai nhà truyền giáo và Marco. Năm 1275, họ tới hoàng cung điện mùa hè của Hốt Tất Liệt và gia đình nhà Polo đã sống tại lãnh thổ của vị hoàng đế này suốt 17 năm kế tiếp. Người ta biết rất ít về quãng thời gian này, song có một điều chắc chắn là Marco Polo rất được trọng dụng bởi hoàng đế người Mông Cổ và được phái đi thực hiện nhiều nhiệm vụ ngoại giao. Điều này đã khiến Polo có cơ hội đến nhiều nơi của Trung Quốc.
Khoảng năm 1292, nhà Polo đề xuất được hộ tống công chúa Mông Cổ, người sắp trở thành vợ của Arghun Khan ở Ba Tư. Họ đã đi thuyền từ một cảng phía nam Trung Quốc rồi qua Sumatra, Ceylon (Sri Lanka ngày nay), miền nam Ấn Độ và tới Vịnh Ba Tư. Sau khi để công chúa ở lại Iran, nhà Polo đã đi đường bộ đến Constantinople, sau đó là Venice và về đến nhà vào năm 1295.
Sau khi trở lại Venice vào năm 1295, Marco đã tham gia cuộc xung đột hải quân giữa Venice và Genoa, và bị người Genoa bắt giữ vào năm 1298. Trong thời gian ở tù, câu chuyện của Marco đã thu hút sự chú ý của một nhà văn đến từ Pisa là Rustichello, người đã viết lại chúng và thêm thắt vào các tình tiết. Khi hoàn thành, cuốn sách đã trở nên vô cùng nổi tiếng và được dịch sang nhiều ngôn ngữ với các tiêu đề khác nhau như ‘The Million’ (Một triệu) và ‘Travels of Marco Polo’ (Những chuyến đi của Marco Polo).
Sau khi được trả tự do, Polo đã trở về Venice và sống ở đây suốt quãng đời còn lại. Ông mất ngày 08/01/1324.
Trần Mẫn Linh (biên dịch)
Nguồn:
