Lê Điệt, người làng Phước Trạch, huyện Gò Dầu. Lúc nhỏ học hành chăm chỉ thông minh, đậu Tiểu Học. Bằng cấp thấp nhất trong ngành giáo dục thời bấy giờ. Khi tuyển sinh vào trường tỉnh, tên của của Điệt đứng đầu bảng niêm yết kết quả. Nức tiếng học giỏi.
Một lần, Điệt đi chơi với đám bạn, ngang qua miếu Thành Hoàng. Vô tình, Điệt quay mặt vào cửa miếu mà đái. Thần quở. Về nhà, Điệt bệnh mấy ngày, bộ sinh dục đau buốt. Cha mẹ Điệt biết chuyện, sắm sửa nhang đèn hoa quả, mang đến miếu tạ tội cho con. Điệt khỏi bệnh. Một lần khác, Điệt ngang qua miếu, đứng lại nhìn vào mà nói: “Làm thần, thụ hưởng hương khói. Không lo vun bồi công đức phù trì dân làng. Chỉ gây nỗi sợ hãi, lấy sự hành tội người khác làm điều linh hiển. Mai sau, ta thành đạt, sẽ ra lệnh phá bỏ miếu này.”
Năm hai mươi tuổi, Điệt thi Tú Tài, bị hỏng. Về nhà đóng cửa, ôn luyện bài vở, quyết tiến thân theo đường khoa bảng. Chữ nghĩa làm Điệt mờ mắt, phải mang kính cận. Người làng khen Điệt ý chí sắt đá. Năm nào mở khoa thi, Điệt cũng thi và cũng hỏng.
Lê Điệt có đứa cháu gái. Lúc Điệt thi Tú Tài lần đầu, nó còn bé, vừa lên Đệ Thất. Mãi đến khi nó thành thiếu nữ, chú cháu cùng vào trường thi Tú Tài. Nó đậu. Điệt vẫn hỏng. Nổi giận, Điệt quăng bút xé sách, chửi cả quan trường giám khảo. Thề không bao giờ thi nữa.
Đời Thiệu Nguyễn năm thứ tư, giặc giả nổi lên như châu chấu. Bao nhiêu sinh mạng cung ứng chiến trường cũng không đủ. Lệnh tổng động viên ban ra. Biện pháp gắt gao, đón đường bắt lính. Túng thế, Điệt chui vào cửa tu hành, núp bóng từ bi, trốn lính. Ba năm sau, Điệt bỏ ra ngoài, luôn mồm chưởi rủa. Có kẻ hỏi lý do. Điệt nói: “Chỉ là những thứ dung tục thối tha không ngửi nổi. Giáo chủ đã chết mấy ngàn năm rồi. Bọn đệ tử đang lao đầu về địa ngục.”
Điệt lất phất lang bang, khinh đời ngạo thế. Đang dự định trở về làng cũ, ẩn thân làm người sằn dã thì bị tóm cổ lôi đầu vào quân trường. Tập cách bắn giết sơ sơ vài tháng, Điệt bị đẩy ra trận mạc. Chưa bắn được viên đạn nào, Điệt đào ngũ. Xã hội không chấp nhận con người bất mãn kinh niên. Điệt lại bị bắt. Và lần này không phải vào quân trường nữa. Người ta đưa Điệt vào tù.
Cuối tháng Tư năm Ất Mão, giặc tràn lên như nước vỡ bờ, phất cờ đỏ khắp nơi. Quan quân Thiệu Nguyễn xẻ nghé tan đàn, đạp lên nhau mà chạy ra biển. Một số chết chìm, xác thân làm mồi kình ngạc. Những kẻ chậm chân, lần lượt bị xô xuống hầm tai vạ. Nhà tù chế độ cũ bị phá cửa. Tù cũ thoát tra ngoài, trong đó có Điệt.Cánh cửa nhà tù mau chóng được khép lại với những người tù mới. Dân gian thời ấy đã khóc hết nước mắt cho nỗi nghiệt ngã kinh thiên của tù mới.
Khí thế Cách Mạng như dầu sôi. Cuộc đổi đời diễn ra nhanh như cướp cạn. Nền tảng xã hội bị bứng tận gốc.Vô lại, đầy tớ, ăn mày nhảy lên làm ông chủ. Trí phú địa hào bỗng chốc hoá thành tên đầu đường xó chợ.Sấm ký rao truyền quỷ loạn. Nhà nhà đóng cửa. Đêm nghe tiếng ma tru rợn tóc. Quỷ đỏ hiện hình giữa ban ngày, quấy nhiễu. Dân tình ta thán. Ám khí xung thiên. Mây mù vần vũ. Mống trời vắt ngang đỉnh núi. Điềm báo thiên tai chết chóc. Điệt kinh hoàng, muốn tìm chỗ ẩn thân. Trước kia, có thể lẩn vào chốn tu hành. Bây giờ, tất cả đều bị quét sạch. Chui xuống đất, trốn trong lùm bụi cũng không khỏi. Người chết còn không yên mồ mả, nói chi người sống.
Phá mả tìm vàng
Cạy nắp áo quan
Huyệt sâu chấn động hồn thiên cổ
Gỗ đá còn đau nhức thấu xương
Điệt bị bắt trong đợt truy quét tàn dư Mỹ Ngụy. Phải đi học tập chính sách mới một tuần. Chủ yếu là tự giác làm tờ tự khai ba đời lý lịch. Điệt khai: Đời ông, không biết rõ. Đời cha, không theo thực dân Pháp, cũng không tham gia phong trào Việt Minh kháng Pháp. Và đời của Điệt, bị bắt đi lính nhưng đào ngũ để tỏ rõ tinh thần phản chiến. Thời Cách Mạng mới vào. Ban ngày, lo lùng bắt tàn dư Mỹ Ngụy. Việc tra hỏi, thường diễn vào ban đêm. Một đêm, Điệt được gọi lên phòng làm việc.
“Phản chiến nghĩa là gì?”
“Chống chiến tranh.”
“Láo! Phản động! Chống Cách Mạng hả?”
“Không chống Cách Mạng.”
“Lý luận một cách logic. Cách Mạng làm đấu tranh giải phóng. Chống chiến tranh là chống Cách Mạng. Chống Cách Mạng là bảo vệ Mỹ Ngụy. Ngươi là ai?”
“Lê Điệt.”
“Lê Điệt là ai?”
“Là ta.”
“Quân xỏ lá! Hãy trả lời nghiêm túc. Ta là ai?”
“... ...”
“Câm hả? Là Ngụy. Hiểu chưa?”
Điệt được trả về làng cũ, bắt đi làm xâu công trường thủy lợi. Thót bụng cháo rau khoai sắn. Suốt ngày quần quật giữa chốn đầm lầy nước đọng. Muỗi, đỉa hoành hành hút máu. Kẻ đói lao nhao. Thuốc thang không đến tay người bệnh. Thiên tai mất mùa, lại thêm sưu cao thuế nặng. Dân lành kêu rên khôn xiết. Khổng Khâu viết Hoàng Thiên hữu nhãn, mà Lão Đam lại nói Thiên Địa bất nhân. Làm người chẳng biết tin ai. Kêu trời không thấu. Đau khổ nhìn nhau, không dám khóc. Thời ấy, có ông thi sĩ tên Chu Vương Miện, làm thơ tả oán, còn truyền lại đến sau này:
Ta đến đó vùng đất phèn vàng xậm
Cuốc đất cằn trên lớp cỏ tai heo
Ngày mười tiếng khom lưng cùng nước đục
Nào bùn non beng xẻng mũ tai bèo
Yêu quê hương không gì hơn đào kênh
Dẫn nước biển vào đồng bằng phá lúa
Ôi một thuở gạo cơm thành sỏi đá
Đời văn thơ đi vỡ núi be bờ
Ta ở đó ba năm dài sáu tháng
Đến tình cờ và ra đi chẳng tiễn đưa
Quần áo rách phơi ra lòng no ấm
Chút tự do như cơm sấy trên lò...
Thời Tần Thủy Hoàng, kẻ trọng tội bị khắc chữ lên mặt, đày đi xây Vạn Lý Trường Thành đến chết. Thời Cách Mạng, ai mang tiếng Ngụy, ba đời con cháu không ngóc đầu lên được. Điệt còn độc thân, quyết không lấy lấy vợ, tuyệt đường con cái, khỏi chịu cái di họa đời sau. Điệt nói với người đồng cảnh: “Ta hối, xưa kiahai thế đối đầu còn đang tranh chấp, ta không chịu tiếp tay diệt lũ vô thần. Bây giờ đã muộn. Ta không thiết sống nữa đâu.” Người ấy sợ hãi lãng đi, không dám nghe.
Một ngày, Điệt đang cầm xẻng đắp đê. Có hai đốc công đến gần. Bất ngờ, Điệt vung xẻng chém tét đầu, một tên chết tốt. Điệt bị tên thứ hai bắn gục. Lôi trong túi áo Điệt, có bức thư ngắn như một lời nguyền: “Ta chết, thề làm ma báo oán kẻ phủ nhận thiên địa quỷ thần.”
Điệt chết bảy ngày, miếu Thành Hoàng bi phá bỏ. Và không lâu sau đó, những kẻ phá miếu, bỗng nằm lăn ra, hộc máu tươi mà chết. Có người nói, chúng ăn uống bị trúng độc. Cũng có người nói, chúng bị hồn ma của Điệt vật chết.
Lâm Chương
May 31/98
