Trong lịch sử âm nhạc quốc tế, The Dock of the Bay là ca khúc đầu tiên của một ca sĩ quá cố giành lấy ngôi vị quán quân trên cả hai thị trường Anh và Mỹ, do bài hát được phát hành sau ngày tác giả đột ngột qua đời. Nguyên tác The Dock of the Bay là một bản nhạc soul do nam ca sĩ Otis Redding sáng tác với tay đàn ghi ta Steve Cropper. Bài hát này được ghi âm vào cuối năm 1967, tức cách đây đúng nửa thế kỷ.
Ca khúc (Sittin 'On) The Dock of the Bay được sáng tác vào mùa hè năm 1967, vào lúc Otis Redding có hợp đồng biểu diễn tại nhà hát Fillmore, ở California. Sau khi hết hợp đồng, anh không về nhà ở Georgia mà nán lại vài ngày để nghỉ dưỡng gần Monterey, mướn một căn nhà nổi trên cảng Waldo Pier, thị trấn Sausalito (bang California) ……
Căn nhà nổi trên mặt nước có nhiều cửa sổ nhìn ra biển, có lẽ chưa bao giờ trong đời, Otis Redding lại được nhìn thấy một phong cảnh hết sức bình yên như vậy : những vạt nắng lụa mềm như đang rắc bạc trên mặt nước dịu êm, những cánh hải âu lượn vòng trên bầu trời trong xanh êm đềm, xa xa bóng ngư dân đang kéo lưới chuẩn bị đưa thuyền chài về bến. Phong cảnh hết sức yên tĩnh thanh bình ấy gợi hứng cho Otis Redding ôm đàn ghi ta mò mẫm viết ra những câu mở đầu :
Ngồi yên trong nắng ban mai
Tới khi chiều xuống vạt dài
Nhìn thuyền về neo bến đợi
Đến mai thuyền lại ra khơi……
Người đầu tiên được nghe khúc nhạc mở đầu là nhà sản xuất "Speedo" Sims. Ông không biết Otis Redding đang viết gì và không hiểu vì sao nam ca sĩ này phải bận tâm. Dù gì đi nữa, theo nhà sản xuất, tánh tình Otis Redding đang thật sự thay đổi …… Về điểm này, nhà phê bình âm nhạc người Mỹ Bill DeMain cho rằng : "Otis Redding đang đứng trước khúc rẻ cuộc đời. Về mặt âm nhạc, anh thay đổi lối tiếp cận khi được nghe Bob Dylan và nhóm The Beatles, về mặt sự nghiệp anh mơ đạt đến một tầm vóc cao hơn : anh không thể nào quanh năm suốt tháng đi biểu diễn với ban nhạc The Bar-Kays …..
Nói cách khác, Otis Redding đang khao khát đổi đời : sự nghiệp của anh bị hạn chế ràng buộc bởi hợp đồng ký với hãng đĩa Stax Records, ngoài việc ghi âm, Otis Redding còn phải đi lưu diễn thường xuyên, theo thỏa thuận giữa hãng đĩa Stax với các phòng trà hay nhà hát. Vào năm 26 tuổi Otis Redding nuôi tham vọng khởi nghiệp solo, trở thành một nhà sản xuất và lập công ty riêng, thay vì phải lệ thuộc vào người khác.
Nhà phê bình âm nhạc người Pháp Bertrand Dicale đi xa hơn nữa khi cho rằng : Khát vọng đổi đời của Otis Redding không chỉ đơn thuần là trong sự nghiệp mà còn về mặt đời tư : anh không còn hạnh phúc với vợ con và đang có quan hệ ngoại tình với ca sĩ Carla Thomas. Không phải ngẫu nhiên mà anh nán lại vài ngày tại Sausalito thay vì về nhà. Gọi là nghỉ xa hơi vài ngày, nhưng thật ra Otis Redding cần một chút thời gian để lấy một số quyết định quan trọng.
Trong bối cảnh đó, khi một người đang bị rối bời tâm trí do phải đắn đo suy nghĩ, cảnh tượng thanh bình của vịnh nước biển êm đềm có thể đã giúp cho tác giả cảm thấy thanh thản hơn trong tâm hồn. Một khi hoàn chỉnh với tay đàn ghi ta Steve Cropper tại phòng ghi âm vào cuối năm 1967, Otis Redding buộc phải thốt lên câu nói : The Dock of the Bay chính là bài hát sẽ giúp cho anh giành lấy hạng đầu thị trường Mỹ !!!
Tuy nhiên, có rất nhiều người không đồng ý với quan điểm của tác giả, trong đó có một số nhạc sĩ nghĩ rằng Otis Redding không còn hát nhạc R&B hay là nhạc soul. Giám đốc hãng đĩa Jim Stewart đánh giá Otis Redding đã đi quá xa, không còn tôn trọng hợp đồng qua việc ghi âm những bài hát rất khác với những gì hãng đĩa Stax thường hay sản xuất. Otis Redding nhất quyết không nhượng bộ và đã không sai lầm khi giữ nguyên bài hát The Dock of the Bay, không hề thay đổi một chữ hay một nốt.
Otis Redding cũng không hề nói ngoa khi cho rằng The Dock of the Bay sẽ giành lấy hạng nhất thị trường. Chỉ có điều không ai ngờ rằng điều đó sẽ thật sự xảy ra, nhưng chỉ sau khi Otis Redding qua đời. Hai ngày sau khi kết thúc đợt ghi âm cho công ty Stax, Otis Redding lên đường sang Midwest biểu diễn. Rủi thay, máy bay lại gặp tai nạn do động cơ bị trục trặc, chiếc phi cơ rơi xuống hồ đóng băng Monoma, Otis Redding tử nạn quá sớm để không được chứng kiến sự thành công vượt bực của ‘‘đứa con tinh thần’’ The Dock of the Bay.
Ngoài việc chiếm hạng đầu thị trường Anh Mỹ, bài hát còn nhận được hai giải Grammy năm 1968, và sau đó là giải Grammy Thành tựu trọn đời và tên anh hai lần được đưa vào Đại sảnh Danh vọng. Otis Redding cũng nhận được rất nhiều sự ngưỡng mộ sau khi từ trần, trong giới nghệ sĩ công nhận chịu ảnh hưởng của anh có Aretha Franklin, Sam Cooke, Al Green, Solomon Burke hay là Joe Cocker, Simply Red, Seal, Justin Timberlake …..
Trong số các ca khúc nổi tiếng của Otis Redding, có các bài như Respect, Try a Little Tenderness hay là A Change is Gonna Come, nhưng nổi tiếng nhất vẫn là bài The Dock of the Bay. Nhờ vào bài hát này mà vào năm 2011, theo bình chọn của tạp chí Rolling Stone, Otis Redding đứng hạng 8 trên danh sách 100 giọng ca hay nhất mọi thời đại, còn (Sittin 'On) The Dock of the Bay đứng hạng 26 trên số 500 ca khúc tuyệt đỉnh thế kỷ.
Tuấn Thảo
