có những điều không nói ra, chỉ ghi lại...
pn

Thứ Tư, tháng 12 21, 2016

Ngày đông trắng





Nhạc & lời: Irving Berlin
Lời Việt: Nguyễn Thảo
Trình bày: Nguyễn Thảo
Hòa âm & phối khí: Lê Vũ
LeVuMusic Studio


Ngày Đông Trắng (White Christmas)

Tôi vẫn mơ hoài ngày đông xa xôi
Một đêm đông tuyết rơi bay ngập trời
Từng hàng cây trơ băng giá
Với bầy trẻ lặng ngóng
Tiếng chuông réo vang trên trời xa

Tôi vẫn mơ về ngày đông xa xôi
Và từng dòng chúc Giáng Sinh cho người
"Nguyện cầu bên nhau bao đêm thánh bình an
Và ngày đông một mầu trắng ngập trần gian"

I'm dreaming of a white Christmas
Just like the ones I used to know
Where the treetops glisten and children listen
To hear sleigh bells in the snow


I'm dreaming of a white Christmas
With every Christmas card I write
May your days be merry and bright
And may all your Christmases be white



NT: Năm trước, tôi dịch bài "White Christmas" như một thử nghiệm. Một bài nhạc rất ngắn, gọn gàng. Lời lẽ trong sáng và giản dị. Tuy vậy, tôi vẫn cảm thấy mình chưa làm rõ nét ngậm ngùi của một kẻ xa nhà luôn hoài mong ngững ngày vui nhỏ bé trẻ thơ. Đọc đi đọc lại lời Việt, tôi vẫn không hiểu điều gì đã thất thoát đi khi mình cố vẽ lại một tâm cảnh Âu Tây bằng ngôn ngữ Việt.

LV: Không phải là kẻ "văn chương lưu loát", "xuất khẩu thành thơ", cho nên chuyện bình phẩm cách dịch thuật của bạn là chuyện tôi chẳng màng. Tuy nhiên, theo cảm nhận của kẻ làm hòa âm, tôi vẫn luôn kiếm tìm, dù trong vô thức, cái hài hòa, khăng khít giữa những hình ảnh mà lời nhạc gợi lên và ý nhạc của giai điệu. Nếu đạt được mục đích đó, tôi nghĩ, những rườm rà về ngôn từ khác trở nên vô nghĩa. Tôi cho rằng cách bạn dịch bài này đã thành công trong việc đưa tôi đến tâm cảnh của một mùa đông trắng xóa.

NT: Trong cuốn “Ý Thức và Dịch Thuật” tác giả Ngu Yên có nêu ra vấn đề của phong tục & văn hóa. Có những câu nói của Mỹ có thể tạm dịch bằng một câu tương xứng trong tiếng Việt, ví dụ như “life hanging by a thread” có thể tạm dịch là “mạng sống treo sợi chỉ mành”… Tuy vậy, tôi thường nghĩ đến cái không khí, cái thời điểm của bài nhạc là điều chính yếu trong sự lựa chọn ngôn từ, ví dụ như khi ta nói đến “điện tín” (telegraph) thì ta đã mường tượng ra thời ‘40 hoặc ’50, hoặc “sleigh bells” (chuông xe trợt tuyết) nhắc ta đến ông già Noël. Có lẽ vì sự ngắn gọn và xúc tích trong lời nhạc của Irving Berlin đã không dư chỗ cho tôi dài dòng luộm thuộm gầy dựng những hoài cảm không quen thuộc, nhưng cũng vì thế đã làm mất đi ít nhiều xúc cảm của tác giả chăng?

Lại một lần nữa, một nhạc phẩm đã xuất hiện trên trang của LeVuMusic đăng lại ở đây như một lời chúc mùa Đông.